Pamiętacie nasz poprzedni post o tym, że październik jest czasem poświęconym komunikacji zastępczej i wspomagającej? Otóż dziesiąty miesiąc roku przeznaczony jest na nagłaśnianie jeszcze jednej kwestii. Październik jest bowiem miesiącem raka piersi.
Czym w ogóle jest rak piersi? Jest to jeden z częściej występujących nowotworów złośliwych, (wśród kobiet jest on najczęściej pojawiającym się rodzajem raka – aż 20% rozpoznawanych nowotworów wśród kobiet w Polsce zalicza się właśnie do niego). Warto pamiętać o tym, że nazwa „rak piersi” nie jest do końca właściwa – w zasadzie powinno się mówić o „nowotworze sutka”, jednak to pod tą pierwszą nazwą schorzenie to jest najbardziej rozpoznawalne, przy niej też pozostaniemy na potrzeby tego wpisu.
Rak piersi, tak jak inne nowotwory, powstaje, gdy wskutek mutacji genowej komórki zaczynają namnażać się w niekontrolowany sposób, tworząc guz. W wypadku tego rodzaju schorzenia jest on umiejscowiony na piersi. Jest to jednak rak złośliwy – cechujący się dużym prawdopodobieństwem zaistnienia przerzutów w inne rejony ciała. Podobnie jak inne złośliwe nowotwory, stanowi on szczególne zagrożenie dla zdrowia, dlatego też dobrze byłoby wiedzieć, kto przede wszystkim narażony jest na zachorowanie.
Badania wykazują, że da się w dość prosty sposób wytypować tzw. grupę ryzyka – są to osoby, które są w szczególnie dużej mierze narażone na zachorowanie. U kogo zatem występować będzie zwiększone ryzyko pojawienia się tego typu guza? W zasadzie będą to osoby takie jak:
- kobiety: aż 99% nowotworów sutka pojawia się właśnie u płci pięknej;
- mieszkające w Ameryce Północnej i Europie: jak mówią opinie ekspertów, zdecydowanie częściej rak piersi występuje w rozwiniętych regionach świata, czyli właśnie w państwach zaliczanych do zachodniego kręgu cywilizacyjnego. Wpływ na to może mieć tryb życia obecny w tych rejonach;
- osoby poniżej 12 i powyżej 55 roku życia: wiąże się to ze zwiększonym wydzielaniem estrogenów przez organizm w tych okresach życia. Ponadto ryzyko zachorowania zdecydowanie wzrasta już od 30 roku życia;
- kobiety po porodzie: po urodzeniu dziecka ryzyko wystąpienia raka piersi wzrasta prawie trzykrotnie;
- osoby o których w rodzinie występował tego typu nowotwór;
- osoby, które przechodziły przez inne choroby sutków: wystąpienie nawet łagodnych schorzeń w tym rejonie ciała powoduje wzrost prawdopodobieństwa wystąpienia nowotworu sutka.
Poza wymienionymi powyżej czynnikami na zwiększone ryzyko wystąpienia raka piersi mają też wpływ inne, takie jak: nadwaga, spożywanie dużych ilości tłuszczu, stosowanie alkoholu oraz doustnych środków antykoncepcyjnych. Ich wpływ jest jednak gorzej udokumentowany i według niektórych ekspertów mają one mniejsze znaczenie niż te, wymienione powyżej.
Co istotne w Polsce tylko 63% kobiet, u których wystąpi rak piersi przeżywa więc niż 5 lat po jego wykryciu. Jednym z czynników, które mają na to wpływ, jest stosunkowo późne diagnozowanie pacjentów. Należy pamiętać o tym, że im wcześniej nowotwór zostanie wykryty, tym wcześniej można podjąć terapię, a co za tym idzie – istnieje większa szansa na zwalczenie raka. Guz jest wtedy mniejszy i prostszy w usunięciu, ponadto – ponieważ nowotwór sutka jest złośliwy – późne zdiagnozowanie schorzenia może sprawić, że zdążą już wystąpić przerzuty, które dodatkowo utrudniają leczenia.
Należy zatem pamiętać o częstych badaniach. Ponieważ coraz więcej instytucji zdaje sobie sprawę z powagi sytuacji, często dostępne są darmowe badania mammograficzne, mające umożliwić wykrycie raka piersi. Naprawdę warto wziąć w nich udział – decyzja ta może uratować nam życie.
Co jednak, gdy nowotwór sutka zostanie wykryty? Istnieje kilka rodzajów leczenia, które w takim wypadku może zostać podjęte:
- leczenie chirurgiczne: czyli usunięcie guza. Dawniej wiązało się z amputacją całej piersi, obecnie jednak coraz częściej stosuje się zabiegi mniej ingerujące w organizm. Ponadto warto pamiętać, że bardzo rozwinęła się w ostatnim czasie chirurgia plastyczna, często pozwalająca na odtworzenie utraconych w wyniku operacji fragmentów ciała;
- radioterapia: czyli stosowanie promieniowania jonizującego. Często jest ono stosowane w celu zapobiegania nawrotom nowotworu. W takim wypadku naświetla się miejsca wcześniejszego występowania raka;
- leczenie okołooperacyjne: pod pojęciem tym kryje się farmakoterapia, czyli leczenie, polegające na podawaniu leków – ma ono charakter wspomagający, pozwalający zwiększyć skuteczność leczenia chirurgicznego;
- hormonoterapia: leczenie to ma na celu zahamowanie dopływu estrogenów, pozwalające na odcięcie nowotworu od czynnika, powodującego szybsze dzielenie się komórek;
- chemioterapia: stosuje się ją w wypadku, gdy to nie czynniki hormonalne (niewlowane przez hormonoterapię) mają wpływ na występowanie guza.
Jak sami zatem możecie zauważyć, nowotwór piersi to wciąż poważny problem społeczny i duże zagrożenie dla życia i zdrowia kobiet. Leczenie tego raka jest stosunkowo trudne i choć współczesne metody terapii często pozwalają poradzić sobie z guzem, ich skuteczność widoczna jest dopiero wtedy, gdy rak zostanie wykryty we wczesnym stadium rozwoju. Dlatego tak ważne jest regularne poddawanie się badaniom. Tylko dzięki nim możemy zwiększyć swoje szanse w starciu z nowotworem.
Źródła:
J. Gośliński, Nowoczesne leczenie raka piersi – poradnik
Zalecenia postępowania diagnosstyczno-terapeutycznego w nowotworach złośliwych
J. Gośliński, Rak piersi – wczesne objawy nowotworu
N. Shute, Zastąpić mammografię
J. Tkaczuk-Włach, M. Sobstyl, G.Jakiel, Rak piersi – znaczenie profilaktyki pierwotnej i wtórnej